Produkty Cyfrowe

TEMAT NUMERU –
TRANSFORMACJA SIŁ ZBROJNYCH

gen. broni dr Krzysztof Król
8 DOWÓDZTWO TRANSFORMACJI
SILNIKIEM NAPĘDOWYM ROZWOJU SZRP

płk dr Andrzej Lis
17 KOMPLEKSOWE ZARZĄDZANIE
TRANSFORMACJĄ SIŁ ZBROJNYCH

płk Artur Niedźwiecki
26 ZMIANY W ŚRODOWISKU BEZPIECZEŃSTWA
I OPERACYJNYM A TRANSFORMACJA

płk dr Robert Reczkowski
30 PROJEKTOWANIE ROZWOJU SIŁ ZBROJNYCH
ELEMENTEM TRANSFORMACJI

płk Jacek Duziak
36 TRANSFORMACJA W STYCZNOŚCI

płk Tadeusz Doligalski
40 ZARZĄDZANIE TALENTAMI

st. chor. sztab. Andrzej Woltmann
45 KORPUS SZEREGOWYCH I PODOFICERÓW
A TRANSFORMACJA SIŁ ZBROJNYCH RP

płk Grzegorz Kostrzewski
52 NAJWAŻNIEJSZY ELEMENT

OFERTA EDUKACYJNA
WYŻSZYCH UCZELNI WOJSKOWYCH

56 AKADEMIA SZTUKI WOJENNEJ

74 WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

84 LOTNICZA AKADEMIA WOJSKOWA

98 AKADEMIA WOJSK LĄDOWYCH

112 AKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ

KONKURS NA NAJLEPSZY
ARTYKUŁ SŁUCHACZY ASZWOJ

mjr Marcin Grochowski
120 ZMIANY W TAKTYCE
WOJSK LĄDOWYCH

mjr Jakub Szulczyk
124 WOJNA KOGNITYWNA

mjr Tomasz Bożek
132 WOJSKOWA KOMUNIKACJA SPOŁECZNA


Tomasz Kwasek
136 KATASTROFA, CZYLI BŁĄD LUDZKI

dr Jacek M. Raubo
139 PÓŁNOCNOKOREAŃSKIE ZAGROŻENIE
U WRÓT EUROPY

płk dr Tomasz Gergelewicz
143 SZTUCZNA INTELIGENCJA W PERSPEKTYWIE
ZAGROŻEŃ INFORMACYJNYCH

dr hab. Jarosław Brach
146 NIEMIECKA FIRMA
NA EUROSATORY

dr hab. Jarosław Brach
150 SYSTEM WSPARCIA LOGISTYCZNO-
-TRANSPORTOWEGO DLA BORSUKA

LOGISTYKA

st. chor. sztab. rez. mgr inż. Dariusz Woźniak
177 EKSPLOATACJA ZESTAWÓW
NISKOPODWOZIOWYCH W CZASIE KONFLIKTU

SZKOLENIE

mjr Janusz Rylewicz
154 BEZPIECZEŃSTWO DZIAŁAŃ

mjr dr Mariusz Domżalski
158 ZWOLNIENIE ZE SŁUŻBY
Z POWODU OPINII SŁUŻBOWEJ

mjr dypl. SZRP Filip Pilarczyk
161 ODZYSKIWANIE IZOLOWANEGO
PERSONELU

WSPÓŁCZESNE ARMIE

Sławomir J. Lipiecki
164 WŁOSKIE FREGATY FREMM
ppłk rez. inż. Maciej Paul
172 WOJENNA MODERNIZACJA BMP-1

Historia w kadrze

JAROSŁAW MALAROWSKI
8 Święto Kawalerii

Kalendarium historyczne

JAROSŁAW GODLEWSKI
10 Rapier kontra szabla. Bitwa
pod Wojniczem 3 października 1655 roku

MIKOŁAJ KUBACKI
12 Bohaterstwo polskich sojuszników
Napoleona. Polacy nad Berezyną
25–29 listopada 1812 roku

ŁUKASZ JĘDRZEJCZAK
14 Jak walczyć z Tatarami? Bitwa
pod Zinkowem 8 grudnia 1516 roku

Od siodła do czołgu

PIOTR KORCZYŃSKI
16 Bez kawalerii wojny się nie wygrywa.
Rozmowa z Dariuszem Nawrotem

TADEUSZ WRÓBEL
24 Sipâhi – konni wojownicy sułtana

ŁUKASZ RADULSKI
30 Ostatnie walki Podlaskiej

Brygady Kawalerii w 1939 roku

ZBIGNIEW CHMIELEWSKI
36 Ułan z Prużany

RADOSŁAW WIŚNIEWSKI
40 Arcelin – cud, który może się
zdarzyć tylko raz

JĘDRZEJ KORBAL
46 Eksperyment OM,
czyli 10 Brygada Kawalerii

PAWEŁ ROZDŻESTWIEŃSKI
52 Kawaleria 1939

PAWEŁ ROZDŻESTWIEŃSKI
58 Mundury kawalerii 1939

PIOTR KORCZYŃSKI
60 Ułani na barykadach

PIOTR KORCZYŃSKI
64 Śmierć szwoleżera

Bonżur
JACEK ŻUREK

29 Koń polski
Bitwy zapomniane

JULIUSZ S. TYM
70 Szarża pod Wólką Węglową

Tradycje oręża

JULIUSZ S. TYM
78 Koń wojskowy – zapomniany
obrońca ojczyzny

Strategie
ANDRZEJ ŁYDKA
84 Ułani tatarscy w obronie Płocka

Lotnictwo

GRZEGORZ ŚLIŻEWSKI
90 Kawalerzysta z Battle of Britain

KATARZYNA OCHABSKA
96 Niezwykły lotnik
biało-czerwonej szachownicy

Z archiwum Wojskowego Biura Historycznego
PRZEMYSŁAW DĄBEK
102 Z Visa w galopie do celu

Zbrodnie na narodzie polskim

ROBERT GAJDA
106 Tęsknota straszna za krajem wolnym

JOANNA MORAWSKA
112 Jeniecka pamięć – zapomniany
palimpsest wojny. Rozmowa z Piotrem
Stankiem

Życiorysy heroiczne

JERZY KIRSZAK
118 „Pieprz”. Płk dypl. Ziemowit
Grabowski – kawalerzysta,
sztabowiec, pancerniak

Historie ocalone

PIOTR KORCZYŃSKI
128 To piekło tkwi we mnie jak cierń…
Rozmowa z Jerzym Leśniakiem

PAWEŁ BOREK
132 Dziki Zachód na wschodzie II RP

JERZY KIRSZAK
138 Porucznik Władysław Malanowski
i jego notatki z kampanii 1939 roku

JACEK ŻUREK
144 Problem greckokatolicki
w „armii Andersa”

Z dziejów chwały

GRZEGORZ WOŁK
148 Sumienie Armii Krajowej

Z dziejów hańby

PAWEŁ SZTAMA
152 Roman Romkowski – „nadminister”
bezpieczeństwa publicznego

Śledztwa historyczne

MAREK RABIEGA
156 Tropem „Franka”

Kawalerowie Virtuti Militari

ANNA DĄBROWSKA
161 Kawaleryjski duch

Motoryzacja

JAN TARCZYŃSKI
162 MOJ 130 na dobre i złe drogi

Z arsenału Muzeum Wojska
Polskiego

MICHAŁ MACKIEWICZ
170 Ludwikówka

Sztandary Wojska Polskiego

JAROSŁAW PYCH
174 Proporce szwadronów przybocznych
Wojska Polskiego II RP

Konstruktorzy broni

PIOTR KOCYAN
177 Niebezpieczne pamiątki

Artefakty z przeszłości

TOMASZ ZAWISTOWSKI
180 Bitwa pod Kaniowem – nieznany
obraz Leonarda Wintorowskiego

Ceremoniał wojskowy

MARIUSZ KUBAREK
183 Morska podróż prezydenta

Klub garnizonowy

ANDRZEJ ŁYDKA
186 „Jak Pon srasz, to Pon nie salutuj”

Kino na wojnie

PIOTR KORCZYŃSKI
188 Martwa natura z lancą

Świat filokartystyki

ANDRZEJ WITKOWSKI
192 Kozy przed kariatydami

PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH 1/2025

TEMAT NUMERU - POLE WALKI PRZYSZŁOŚCI

płk rez. prof. dr hab. Marek Wrzosek
8 TRZY LATA ROSYJSKO-UKRAIŃSKIEGO
KONFLIKTU – WNIOSKI I DOŚWIADCZENIA

mgr Natalia Domasiak
16 WOJNY NOWEJ GENERACJI – CZYLI JAKIE?

mgr Mikołaj Firlej
22 CZŁOWIEK – ŻOŁNIERZ W PRZYSZŁEJ WOJNIE

mgr Aleksandra Prus
28 SZTUCZNA INTELIGENCJA W PRZYSZŁYCH
KONFLIKTACH ZBROJNYCH

mgr Konstancja Konstanty
34 PRYWATYZACJA DZIAŁAŃ MILITARNYCH
W WOJNIE PRZYSZŁOŚCI

mgr Piotr Galemba
42 NOWOCZESNE ŚRODKI WALKI
W PRZYSZŁEJ WOJNIE

Olga Nozdryn-Płotnicka
48 PRZYSZŁA WOJNA
W OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH

mjr dypl. SZRP Robert Kuczkowski
52 NOWE TECHNOLOGIE USUWANIA PRZEDMIOTÓW
WYBUCHOWYCH I NIEBEZPIECZNYCH

prof. ASzWoj dr hab. Agnieszka Szczygielska
60 ZASADNICZE WSKAŹNIKI CHARAKTERYZUJĄCE
OPERACJE WIELODOMENOWE

kmdr por. rez. Grzegorz Kolański
65 SZTUCZNA INTELIGENCJA
W WOJNIE ROSYJSKO-UKRAIŃSKIEJ

kmdr dr hab. Dariusz R. Bugajski
72 O STUDIACH STRATEGICZNYCH

ppłk w st. spocz. pil. Maciej Kamyk
78 JAK SZTUCZNA INTELIGENCJA
ZMIENIA DZIAŁANIA WOJENNE?

SZKOLENIE

por. Krzysztof Korpusik
84 NOWOCZESNA DRUŻYNA ZMECHANIZOWANA

mjr dypl. SZRP Rafał Gaszyński
90 TEORETYCZNE ASPEKTY LUZOWANIA

mjr dr Mariusz Domżalski
100 MEDYCZNE POWODY ZWOLNIENIA ZE SŁUŻBY

mjr Janusz Rylewicz
106 SPECYFICZNE ŚRODOWISKO WALKI

mgr Kamil Kłyszejko
110 BEZPIECZEŃSTWO W CYBERPRZESTRZENI
mjr dypl. SZRP Tomasz Masica
115 DEZINFORMACJA JAKO JEDNO Z NARZĘDZI
W KONCEPCJI ZARZĄDZANIA REFLEKSYJNEGO
ppłk rez. Jarosław Wiśnicki
126 WPŁYW WIELOWYMIAROWEGO
ŚRODOWISKA INFORMACYJNEGO
NA PROWADZENIE OPERACJI INFORMACYJNYCH

WSPÓŁCZESNE ARMIE

Jacek Bilski
130 EWOLUCJA TRZECIEJ GENERACJI
POCISKÓW KIEROWANYCH
Robert Czulda
138 NARASTAJĄCE NAPIĘCIA W CIEŚNINIE TAJWAŃSKIEJ
ppłk mgr inż. Maciej Paul
142 PLATFORMA BUMERANG

NAJLEPSZY ARTYKUŁ

kpt. Marcin Ładak
144 WPŁYW NISZCZENIA OBIEKTÓW
HYDROTECHNICZNYCH NA CELE OPERACJI

mjr dypl. SZRP Artur Marszał
153 POMOC MEDYCZNA W DZIAŁANIACH
SEKCJI LEKKIEJ PIECHOTY

kpt. Michał Surawski
158 OBSZAR ZURBANIZOWANY DLA GĄSIENIC

LOGISTYKA

ppor. Kamila Wawrzyczek
164 ROZBUDOWA INŻYNIERYJNA
WYSUNIĘTYCH BAZ OPERACYJNYCH
st. chor. sztab. rez. mgr inż. Dariusz Woźniak
167 MECHANIZM KAWITACJI
W PODZESPOŁACH SAMOCHODÓW
dr hab. Jarosław Brach
178 EUROPEJSKA MOTORYZACJA – GŁÓWNE TENDENCJE
I NAJCIEKAWSZE WYROBY
dr hab. Jarosław Brach
184 KOŁOWE RATOWNICTWO TECHNICZNE
ppłk mgr inż. Maciej Paul
190 WPŁYW RODZAJÓW GĄSIENIC NA MOŻLIWOŚCI
MANEWROWE WOZÓW BOJOWYCH

III 2024

TADEUSZ WRÓBEL,
ŁUKASZ ZALESIŃSKI
14 NATO, czas próby
Eksperci dyskutują
o wyzwaniach, przed jakimi stoi
Sojusz Północnoatlantycki
MAGDALENA MIERNICKA
32 Sojusz dzięki nam jest silniejszy
Rozmowa z Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem

MAGDALENA
KOWALSKA-SENDEK,
EWA KORSAK
38 Jesteśmy w pierwszej lidze

MAGDALENA
KOWALSKA-SENDEK
44 Wiarygodność budujemy w walce
Rozmowa z Maciejem Kliszem

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
48 Rugia, czyli pierwszy strzał w NATO

MAGDALENA KOWALSKA-SENDEK
50 Operacyjny debiut

ANNA DĄBROWSKA
52 Most do współpracy

ARMIA

MAGDALENA MIERNICKA
56 Ćwicz, jakbyś walczył
„Dragon”, czyli w Polsce we
wspólnych manewrach bierze
udział 20 tys. żołnierzy NATO

TADEUSZ WRÓBEL
62 Niezłomny sojusz

EWA KORSAK
66 Jastrzębie na misji

EWA KORSAK
70 Oko w oko z myśliwcem

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
74 Podwodny boom

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
81 Okręt znaczy ona

PAULINA GLIŃSKA
82 Zderzenia z paragrafem

MILITARIA 

KRZYSZTOF WILEWSKI
88 Wyboista droga
25 lat modernizacji polskiego wojska

RAFAŁ CIASTOŃ
96 Odświeżona strategia

PRZEMYSŁAW LIS
102 Nuklearna torpeda

ROBERT CZULDA
107 Zakupy po arabsku

STRATEGIE

TADEUSZ WRÓBEL
112 Uśpione konflikty
Rozmowa z Marcinem Krzyżanowskim

ROBERT SENDEK
120 Za papierowym murem

RAFAŁ CIASTOŃ
123 Cybernetyczne Pearl Harbor

ROBERT SENDEK
126 Trzeba działać tu i teraz

TOMASZ OTŁOWSKI
128 Morze możliwości

HISTORIA

MACIEJ NOWAK-KREYER
134 Twarde jak pestki
Ochotniczki z Pomocniczej
Służby Kobiet niezastąpione
na wojnie

PIOTR KORCZYŃSKI
140 Rozesłali za mną listy gończe
Rozmowa z Witoldem Mazurowskim

JAROSŁAW PAŁKA
149 Liczby nie kłamią

PO SŁUŻBIE

ANNA DĄBROWSKA
150 Informatyka jest kobietą
Przywracamy pamięć
o kryptolożkach, szyfrantkach
i programistkach

JACEK SZUSTAKOWSKI
156 Złapali kolarskiego bakcyla

TADEUSZ WRÓBEL
160 Podążając aluminiowym szlakiem

ANDRZEJ FĄFARA
172 Marsz, marsz Kościuszko

TEMAT NUMERU
21 Łukasz Zalesiński
Jest moc!

26 Anna Pawłowska
Por. Grzegorz Galant. Ramię w ramię

28 Przemysław Lis
Kmdr por. Dorota Humecka-Lichosik.
Na czele cyberkomandosów

30 Anna Dąbrowska
Płk dr Bartosz Klepczyński.
Odkrywanie prawdy

32 Piotr Raszewski
Gen. dyw. Arkadiusz Szkutnik.
Warto myśleć długofalowo

34 Łukasz Zalesiński
Płk pil. Krzysztof Zwoliński.
Walka z wielką wodą

36 Jakub Zagalski
8 Krakowska Baza Lotnictwa
Transportowego.
Najważniejsze jest życie

38 Jakub Zagalski
St. chor. rez. Paweł Domański „Domel”.
Determinacja w działaniu

40 Anna Pawłowska
Dowodzenie na najwyższym poziomie

ARMIA

44 Łukasz Zalesiński
Bałtyk pod kontrolą

48 Magdalena Kowalska-Sendek
Wiedza w pigułce

54 Damian Łukasiewicz
Przedsmak selekcji

58 Marcin Ogdowski
Puzzle na granicy

64 Jakub Zagalski
Morski egzamin

68 Magdalena Kowalska-Sendek
W trosce o wojsko
Rozmowa z Pawłem Mateńczukiem,
pełnomocnikiem ministra obrony
do spraw warunków służby
wojskowej

72 Anna Blinkiewicz
Pierwsi na miejscu wypadku

76 Anna Pawłowska
Sport kształtuje mentalność

84 Paulina Glińska
Zgodnie z prawem

MILITARIA

88 Krzysztof Wilewski
Nowy oręż zabójców czołgów

92 Przemysław Lis
Budynki prosto z drukarki

94 Rafał Ciastoń
Atomowy sprint?

98 Tadeusz Wróbel
Gdzie dwóch się bije

103 Krzysztof Wilewski
Zapraszamy do współpracy

104 Przemysław Lis
Bojowa Wrona

106 Robert Czulda
Postawili na samodzielność

STRATEGIE

114 Robert Sendek
Rodzina na wagę złota

119 Marek Sarjusz-Wolski
Przysięgi złożone ojcom

120 Tadeusz Wróbel
Etniczny węzeł

124 Marcin Ogdowski
Podziemny plac budowy

128 Łukasz Zalesiński
Co naprawdę myśli Polska?

130 Jakub Zagalski
Zatopiony problem
Rozmowa z prof. Jackiem Bełdowskim
z Instytutu Oceanologii Polskiej
Akademii Nauk

134 Robert Sendek
Na rzecz bezpieczeństwa i pokoju

HISTORIA

140 Robert Sendek
Byliśmy najlepszej myśli…

144 Piotr Korczyński
Tak daleka, tak bliska

148 Anna Dąbrowska
Mała Polska za oceanem
Rozmowa z Andrzejem Rutą ze
Stowarzyszenia Polskich Kombatantów
w Kanadzie

152 Piotr Korczyński
Śmierć zaglądała nam w oczy
Rozmowa z Józefem Mierkowskim,
żołnierzem 1 Dywizji Piechoty

159 Jarosław Pałka
Bez wzajemności

PO SŁUŻBIE

160 Anna Dąbrowska
Tych oczu nie zapomni nikt

164 Robert Czulda
W cieniu propagandy

180 Andrzej Fąfara
Tragiczne Gallipoli

Historia w kadrze

JAROSŁAW MALAROWSKI
8 Wyrwani z piekła

Kalendarium historyczne

ŁUKASZ JĘDRZEJCZAK
10 Moskwa zdobywa klucz do serca
ziem litewskich. Kapitulacja Smoleńska
30 lipca 1514 roku

JAROSŁAW GODLEWSKI
12 Bitwa pod Lesienicami. Podstęp
Sobieskiego 24 sierpnia 1675 roku

MIKOŁAJ KUBACKI
14 Suworow przeciw insurekcji. Bitwa
pod Krupczycami 17 września 1794 roku

Na wschód od Zachodu

PIOTR KORCZYŃSKI
16 Polska i Turcja. Od wojen do szacunku
i sympatii. Rozmowa z Piotrem Nykielem

JAROSŁAW GODLEWSKI
24 Orientalizacja armii Rzeczypospolitej
Obojga Narodów w czasach Jana III Sobieskiego

JACEK ŻUREK
29 Ormianie i ormianie

JACEK ŻUREK
32 Wielkie Oblężenie.
Malta Anno Domini 1565

TADEUSZ WRÓBEL
36 Janczarzy – od chwały do upadku

PIOTR KORCZYŃSKI
42 Dawno temu w Chinatown

PIOTR KORCZYŃSKI
48 Konny rajd Fukushimy Yasumasy,
czyli pierwszy Japończyk w Polsce

JAKUB POLIT
52 Zwycięzca w klęsce, czyli wojna
Czang Kaj-szeka

JANUSZ WRÓBEL
58 Pod obcym i własnym sztandarem.
Polscy wojskowi w Chinach 1900–1920

PIOTR KORCZYŃSKI
66 Tratwą z archipelagu Gułag.
Rozmowa ze Stanisławem Słowikiem

Wojenne epizody

DANIEL WOLBORSKI
76 Orlęta Pęcickie ‘44

ANDRZEJ ZAWISTOWSKI
80 Sienkiewiczowski batalion
w Powstaniu Warszawskim

ROBERT GAJDA
82 „Mimo ogromnej przewagi wroga”.
Bój pod Jaksicami 5 sierpnia 1944 roku

Klub garnizonowy

ANDRZEJ ŁYDKA
81 Garnizonowe przywary na froncie

Zbrodnie na narodzie polskim

JOANNA MORAWSKA
88 Nierozliczona zbrodnia. Masakra
w więzieniu mokotowskim.
Rozmowa z Barbarą Świtalską-Starzeńską

Lotnictwo

GRZEGORZ ŚLIŻEWSKI
92 Skrzydlaci karpatczycy

KRZYSZTOF MARCHLEWICZ
100 Polskie dywizjony na front chiński

Historie ocalone

TOMASZ PLASKOTA
72 „Nie strzela się w plecy!”. Krwawa
bałkańska epopeja polskiego czetnika

PRZEMYSŁAW JASKÓŁOWSKI
96 Ochrona VIP podczas wojny
1939–1943

PIOTR KORCZYŃSKI
105 Kamień z szańca. Historia
zapomnianego karpatczyka

JERZY KIRSZAK
110 Pan na Inferno – płk dypl. Aleksander Jedziniak

Skarby Muzeum Sił Powietrznych

MARCIN KALBARCZYK
114 MiG-23 w lotnictwie polskim

Wojna i sztuka

WOJCIECH GROBELSKI
118 Adam Kowalski – autor
„Pieśni artylerii przeciwlotniczej”

Strategie

ANDRZEJ ŁYDKA
122 W obronie Tobruku, Grobowca

Z archiwum Wojskowego
Biura Historycznego

PRZEMYSŁAW DĄBEK
130 Gołębie z orłem na skrzydle

Życiorysy heroiczne

JERZY KIRSZAK
132 Kawalerzysta, oficer wywiadu,
pisarz, obieżyświat. Generał Jerzy Grobicki

Kawalerowie Virtuti Militari

ANNA DĄBROWSKA
141 Tatarski kawalerzysta

Motoryzacja

JAN TARCZYŃSKI
142 Ford a sprawa polska, część 2

Z arsenału Muzeum Wojska Polskiego

MICHAŁ MACKIEWICZ
152 Karabiny z Kraju Kwitnącej Wiśni

Sztandary Wojska Polskiego

JAROSŁAW PYCH
156 Chorągwie tureckie w polskich rękach

Artefakty z przeszłości

TOMASZ ZAWISTOWSKI
158 Orzeł Biały ze strajku szkolnego
1905 roku

Konstruktorzy broni

PIOTR KOCYAN
162 Ostatni taki samolot

Ceremoniał wojskowy

MARIUSZ KUBAREK
165 Pogrzeb rekruta

Kino na wojnie

PIOTR KORCZYŃSKI
167 Tło

85. rocznica wybuchu II wojny światowej

MICHAŁ MACKIEWICZ
168 Biliśmy się o wszystko

Świat filokartystyki

ANDRZEJ WITKOWSKI
184 Z perspektywy piaskownicy

TEMAT NUMERU - UZYSKAĆ INFORMACJE O PRZECIWNIKU

mjr dr Tomasz Gołębiewski
8 INTELLIGENCE DEBRIEFING –
EFEKTYWNY MODEL WYPYTYWANIA

ppłk Ireneusz Podhajny
18 WSPÓŁDZIAŁANIE SZTABOWEJ KOMÓRKI
ROZPOZNANIA Z ZESPOŁAMI STANOWISKA DOWODZENIA

ppłk Mariusz Woźniak
22 ROZPOZNANIE OBRAZOWE
WE WSPARCIU OPERACJI

mjr dypl. SZRP Michał Dobrogoszcz
26 BEZZAŁOGOWE SYSTEMY POWIETRZNE
W ROZPOZNANIU

Kamila Matela
30 KLUCZ DO BUDOWY PRZEWAGI INFORMACYJNEJ,
ROZPOZNAWCZEJ I WYWIADOWCZEJ

NUP 2x35

ppłk rez. Jarosław Wiśnicki
35 ANALYSIS OF THE IMPACT OF INFORMATION
ON ARMED CONFLICTS IN THE CONTEXT
OF THE FOURTH POWER

OBRONA TERYTORIALNA

dr Robert Wódkiewicz
43 TERYTORIALSI
W ZARZĄDZANIU KRYZYSOWYM

SZKOLENIE

mjr dr Adrian Golonka, mjr mgr Andrzej Niedźwiecki
48 KONKURS O TYTUŁ MISTRZA OGNIA
ARTYLERYJSKIEGO WOJSK LĄDOWYCH 2023

mjr dypl. SZRP Szymon Witka
66 PROWADZENIE DZIAŁAŃ NA POŁĄCZENIE

dr Sławomir Jan Maksymowicz
70 NIESZABLONOWOŚĆ DZIAŁANIA
W BITWACH MORSKICH STAROŻYTNOŚCI

NAJLEPSZY ARTYKUŁ

mjr dypl. SZRP Mateusz Trochimiuk
76 ROZPOZNANIE GEOPRZESTRZENNE
W ROZPOZNAWCZYM PRZYGOTOWANIU
ŚRODOWISKA OPERACYJNEGO

mjr dypl. SZRP Krzysztof Wieczorek
84 DZIAŁANIA PODODDZIAŁÓW
POWIETRZNODESANTOWYCH
W UGRUPOWANIU PRZECIWNIKA

mjr dypl. SZRP Paweł Szpiega
90 POLSKIE ORGANY CYBERBEZPIECZEŃSTWA
ORAZ WYBRANYCH PAŃSTW SOJUSZNICZYCH

LOGISTYKA

st. chor. sztab. rez. mgr Dariusz Woźniak
98 PODWOZIA GĄSIENICOWE I KOŁOWE JAKO
NOŚNIKI SYSTEMÓW PRZECIWLOTNICZYCH

dr inż. Marek Dąbrowski
108 REAKTORY NOWEJ GENERACJI

mjr dypl. SZRP Roman Wójcik
111 WSPARCIE LOGISTYCZNE US ARMY
W WALKACH W TERENIE ZURBANIZOWANYM

WSPÓŁCZESNE ARMIE

płk dypl. rez. nawig. Józef M. Brzezina
118 SYSTEMY BEZZAŁOGOWE –
PERSPEKTYWY ROZWOJU

płk dypl. rez. nawig. Józef M. Brzezina
122 BEZZAŁOGOWE INNOWACJE
W REGIONIE AZJI I PACYFIKU

Tomasz Kwasek
126 GLOBAL HAWK – CIĄGŁE
ROZPOZNANIE OPERACYJNE

ppłk mgr inż. Maciej Paul
134 NOWY MODUŁ BOJOWY PIECHOTY MORSKIEJ
FEDERACJI ROSYJSKIEJ

kpt. dr Marcin Miszczuk
136 NATOWSKI PROGRAM NUCLEAR SHARING

Jacek Bilski
140 AMERYKAŃSKI WZORZEC

dr Jacek M. Raubo
150 NA PIERWSZEJ LINII

dr Robert Czulda
155 NADDNIESTRZE – NIEROZWIĄZANY
PROBLEM BEZPIECZEŃSTWA

DOŚWIADCZENIA

płk rez. dr inż. Jacek Krawczyk
160 NAZIEMNE ŹRÓDŁA ZASILANIA
STATKÓW POWIETRZNYCH

ppłk mgr inż. Maciej Paul, szer. pchor. Szymon Paul
164 CZOŁG KONTRA PIECHOTA

kmdr rez. dr inż. Stanisław Skrzyński
168 WSPÓŁCZESNY SPRZĘT ODDECHOWY NURKÓW –
WYZWANIA I OGRANICZENIA

TEMAT NUMERU - ARTYLERIA

ppłk Sylwester Dolecki
8 JAKIE PLATFORMY BEZZAŁOGOWE
W PODODDZIAŁACH ARTYLERII

ppłk Daniel Rejek
10 WSPÓŁDZIAŁANIE PODODDZIAŁÓW ARTYLERII
Z SYSTEMAMI ROZPOZNAWCZO-UDERZENIOWYMI

kpt. Filip Chudziński
12 UZUPEŁNIANIE AMUNICJI
W PODODDZIAŁACH ARTYLERII

kpt. Artur Kaźmierczak
14 ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE
PUŁKU PRZECIWPANCERNEGO

por. Patryk Marcinkiewicz
24 PRZYGOTOWANIE BALISTYCZNE
PODODDZIAŁÓW ARTYLERII

ppłk Mariusz Dziedzic
27 WNIOSKI Z SOJUSZNICZYCH ĆWICZEŃ

ppłk Mariusz Dziedzic
29 ROZBUDOWA FORTYFIKACYJNA
REJONÓW MANEWROWANIA ARTYLERII

mjr Łukasz Ratański
32 EWOLUCJA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
ODDZIAŁÓW I PODODDZIAŁÓW WOJSK
RAKIETOWYCH I ARTYLERII

ppłk Marek Czachor
36 CZY AMUNICJA KRĄŻĄCA WYELIMINUJE
ODWODY PRZECIWPANCERNE?

ppłk Marek Czachor
38 UDZIAŁ ODWODÓW
PRZECIWPANCERNYCH W WALCE

ppłk Grzegorz Lewandowski
41 OCHRONA I OBRONA UGRUPOWANIA BOJOWEGO
PODODDZIAŁÓW ARTYLERII

por. Patryk Dubas
44 WOJSKA RAKIETOWE I ARTYLERIA
W KONFLIKCIE ROSYJSKO-UKRAIŃSKIM

ppłk Jacek Jackowski
48 WSPARCIE OGNIOWE W NATOWSKICH
I NARODOWYCH DOKUMENTACH

WOJSKA OBRONY TERYTORIALNEJ

Joanna Pilas
54 BEZZAŁOGOWE STATKI POWIETRZNE
W DZIAŁANIACH TAKTYCZNYCH

dr Marcin Baranowski
58 PSY W SŁUŻBIE WOT – GRUPA
POSZUKIWAWCZO-RATOWNICZA K9

SZKOLENIE

płk w st. spocz. prof. dr hab. Czesław Jarecki
62 UŻYCIE ARTYLERII W OBSZARACH
ZABUDOWANYCH

mjr dypl. SZRP Maciej Kasjan
74 WYKORZYSTANIE TAKTYCZNYCH
ZGRUPOWAŃ ZADANIOWYCH

Sławomir J. Lipiecki
80 WŁOSKA TARCZA

dr Jacek M. Raubo
92 EUROPEJSKA TOŻSAMOŚĆ OBRONNA

Dagna Biernacka
96 PSY WOJSKOWE W UKRAINIE

dr inż. Marek Dąbrowski
102 NOWE WOZY CHIŃSKICH WOJSK CHEMICZNYCH

Tomasz Kwasek
106 HAUBICA SAMOCHODOWA CAESAR
WSPÓŁCZESNE ARMIE

DOŚWIADCZENIA

płk w st. spocz. Eugeniusz Cieślak
112 SIŁY ZBROJNE RP W NATO

kpt. Bartosz Wojtalewicz
118 WERYFIKACJA KOMPETENCJI

mjr dr Mariusz Domżalski
126 PRZYCZYNY ZWOLNIENIA ŻOŁNIERZA
Z ZAWODOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ

ppłk rez. Jarosław Wiśnicki
131 INFORMACYJNA WOJNA
W UKRAINIE

dr inż. Andrzej Jeziorski
136 POWIETRZNY WYMIAR PROGRAMU
TARCZA WSCHÓD

dr inż. Marek Dąbrowski
140 NOWE RODZAJE MASEK PRZECIWGAZOWYCH
W WYBRANYCH ARMIACH

ppłk mgr inż. Maciej Paul
144 SPOSOBY OCHRONY SPRZĘTU
PRZED ATAKIEM AMUNICJI KRĄŻĄCEJ

ppłk mgr inż. Maciej Paul
148 POTRZEBA MATKĄ… HYBRYDOWYCH
DRONÓW PRZECIWPANCERNYCH

LOGISTYKA

st. chor. sztab. rez. mgr inż. Dariusz Woźniak
152 PRZEDSTAWICIELE SYSTEMU EWAKUACJI
W KONFLIKCIE ROSYJSKO-UKRAIŃSKIM

NAJLEPSZY ARTYKUŁ

kpt. dypl. SZRP Maciej Kudrycki
162 POTRZEBY INFORMACYJNE DYWIZJI W OBRONIE

mjr dypl. SZRP Paweł Bernacik
170 ZMIANY W DZIAŁANIACH WOJSK LĄDOWYCH NA
PRZYKŁADZIE KONFLIKTU UKRAIŃSKO-ROSYJSKIEGO

kpt. dypl. SZRP Przemysław Zaprzelski
174 PRZEDSIĘWZIĘCIA MASKOWANIA
W BATALIONIE POWIETRZNODESANTOWYM

Temat numeru

14 Robert Sendek,
Łukasz Zalesiński
Wojny dronów

26 Magdalena Miernicka,
Tadeusz Wróbel
Spójny system
Rozmowa z gen. bryg. Mirosławem Bodnarem, inspektorem wojsk bezzałogowych systemów uzbrojenia

Armia

32 Łukasz Zalesiński
Pod polskim dowództwem

38 Piotr Raszewski
Na linii ognia

42 Anna Pawłowska
Pierwszy dorosły obowiązek

46 Łukasz Zalesiński
Zodiak pod kontrolą

52 Anita Blinkiewicz
Szeregowi Furia, Kobi i Hela

56 Anna Dąbrowska
Kobieca silna ręka
Rozmowa z kpt. Beatą Noskowicz, żołnierzem wojsk obrony
terytorialnej

63 Piotr Korczyński
Nie tylko dla fasonu

64 Jakub Zagalski
Przekraczać granice

68 Paulina Glińska
Zgodnie z prawem

Militaria

72 Krzysztof Wilewski
Unikatowe zdolności

75 Robert Czulda
Moc pod pancerzem

Strategie

82 Tadeusz Wróbel
Sojusz na niepewne czasy
Rozmowa z Beatą Górką-Winter

87 Marek Sarjusz-Wolski
Barometr koniunktury strategicznej

88 Robert Sendek
Intensywne działania

90 Rafał Ciastoń
Nowe Zakazane Miasto

92 Robert Sendek
Osobliwe partnerstwo

96 Tadeusz Wróbel
Droga na skróty

100 Rafał Ciastoń
Kable na celowniku

Historia

106 Łukasz Zalesiński
Gra o nadzieję

112 Piotr Korczyński
Mundur to było marzenie i ocalenie…
Rozmowa z płk. Albertem Stachniakiem, żołnierzem armii Berlinga

116 Maciej Nowak-Kreyer
Skrawek Polski

122 Michał Piekarski
Sterowanie na odległość

129 Jarosław Pałka
Pod kontrolą Moskwy

Po służbie

130 Magdalena Kowalska-Sendek
Magia Invictus Games

138 Jakub Zagalski
Husaria robi furorę
Rozmowa z Konradem „Sosną” Sosińskim, współtwórcą pierwszej polskiej gry bitewnej

142 Robert Czulda
Historia ukryta w eksponatach

152 Anita Blinkiewicz
Przygoda z Pułaskim

166 Andrzej Fąfara
Dwa aresztowania gen. Fieldorfa

Historia w kadrze

JAROSŁAW MALAROWSKI
8 Kanarkowe dziewczyny

Kalendarium historyczne

ŁUKASZ JĘDRZEJCZAK
10 Bitwa pod Stolcem 24 kwietnia
1277 roku.
Wojna o spadek między śląskimi Piastami

MIKOŁAJ KUBACKI
12 Bitwa pod Albuerą 16 maja
1811 roku.
Męstwo ułanów nadwiślańskich

JAROSŁAW GODLEWSKI
14 Bitwa pod Batohem 1–2 czerwca
1652 roku. Logistyczno-dowódcza
katastrofa

Korzenie wojny

PIOTR KORCZYŃSKI
16 Tylko instynkt

PIOTR KORCZYŃSKI
20 Dał nam przykład Bonaparte…
jak się organizować mamy.
Rozmowa z Mariuszem Klareckim

JAN BŁACHNIO
30 Maszerując na żołądkach w ck armii

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
40 Ludzie bez twarzy

FRANCISZEK IDKOWIAK
46 Zabezpieczenie techniczne
1 Pułku Czołgów w 1920 roku

TOMASZ PODGÓRSKI
50 Odyseja 20 Pułku Piechoty

JACEK JĘDRYSIAK
60 Wykorzystanie kolei w wojnach
o zjednoczenie Niemiec

ANDRZEJ ŁYDKA
64 Intendentura strzelców
oraz I Brygady Legionów Polskich

RADOSŁAW WIŚNIEWSKI
70 Karabin Simo

JACEK ŻUREK
76 Duszpasterstwo polowe katolickiej
mniejszości

ROBERT SENDEK
102 Szpital u „Troski”

Marynarka wojenna

MARIUSZ BOROWIAK
56 Tajna misja polskiego okrętu

Historie ocalone

DANIEL KOREŚ
26 Portret zbiorowy szefów WBH
1922–1939

PIOTR KORCZYŃSKI
34 Z piekła tam i z powrotem.
Rozmowa z Romualdem Hajdukiewiczem

TOMASZ MUCHA
90 Nie wierzę panu, mister Karski!
Dlaczego Zachód nie uznał świadectwa
polskiego emisariusza o zagładzie

GRZEGORZ SZTOLER
98 Jak Niemcy do indyjskiej legii
Ślązaka zaciągnęli

Wojenne epizody

MACIEJ A. PIEŃKOWSKI
82 Dopaść bolszewików. Pościg 8 Dywizji
Piechoty do granicy pruskiej

PRZEMYSŁAW BENKEN
86 „Piechota nieprzyjaciela broniła się
zacięcie i twardo”

Hiszpańskie tematy

JACEK ŻUREK
106 Burza 1588

Lotnictwo

GRZEGORZ ŚLIŻEWSKI
112 Sojusznicze konflikty

ROBERT GRETZYNGIER
118 Loty nad sercem Afryki

Skarby Muzeum Sił Powietrznych

ROMAN KOZŁOWSKI
125 Sztandar z dwiema patronkami

Armia w PRL

ROBERT GAJDA
127 Praska wiosna, warszawski chłód

Z archiwum Wojskowego
Biura Historycznego

MARCIN ARBUZ
132 Czarne koguty nad Normandią

Życiorysy heroiczne

JERZY KIRSZAK
138 Kwatermistrz o bojowym sercu

Z dziejów chwały

GRZEGORZ WOŁK
146 Łącznik z tradycjami Armii Krajowej

Z dziejów hańby

PAWEŁ SZTAMA
150 Komunistyczny egzekutor „Kucyk”
Kawalerowie Virtuti Militari

ANNA DĄBROWSKA
155 Lekarz w mundurze

Motoryzacja

JAN TARCZYŃSKI
156 Ford a sprawa polska, część 1
Z arsenału Muzeum Wojska Polskiego

MICHAŁ MACKIEWICZ
164 Winchester dla kowboja i sołdata

Sztandary Wojska Polskiego

JAROSŁAW PYCH
168 Sztandar logistyków

Konstruktorzy broni

PIOTR KOCYAN
170 Zasilanie

Klub garnizonowy

ANDRZEJ ŁYDKA
173 Reluton

Ceremoniał wojskowy

MARIUSZ KUBAREK
174 Święto Morza

Kino na wojnie

PIOTR KORCZYŃSKI
179 16 milionów za linią frontu
Świat filokartystyki

ANDRZEJ WITKOWSKI
184 Bomba w górę!

TEMAT NUMERU

14 Łukasz Zalesiński, Robert Sendek
AI pod kontrolą

22 Magdalena Kowalska-Sendek
Algorytmy idealne dla wojska
Rozmowa z gen. bryg. Marcinem
Górką, dyrektorem Departamentu
Innowacji MON

26 Robert Sendek
Jak zdobyć przewagę

ARMIA

30 Tadeusz Wróbel
Najważniejszy jest żołnierz

34 Paulina Glińska
Być gotowym na wyzwania

38 Jakub Zagalski
Sztuką jest przeżyć

42 Jakub Zagalski
Bezcenna współpraca

46 Przemysław Lis
Najważniejsza jest empatia
Rozmowa z Szymonem Musiałem,
studentem Uniwersytetu Medycznego
oraz podchorążym Akademii
Wojsk Lądowych

50 Krzysztof Wilewski
Sojuszniczy most

52 Jacek Szustakowski
Desantowy debiut w Japonii

56 Anna Pawłowska
Kwalifikacja to nie pobór

63 Maciej Nowak-Kreyer
Dzielenie włosa na czworo

64 Jakub Zagalski
Po prostu zacznij się ruszać

68 Paulina Glińska
Zgodnie z prawem

MILITARIA

72 Krzysztof Wilewski
Godny następca legendy

75 Tadeusz Wróbel
Jeszcze lepsze Casy

78 Robert Czulda
Najnowsze Abramsy

80 Tadeusz Wróbel
Oczekiwanie na ratownika

84 Przemysław Lis
Roboty na Bałtyku

87 Tadeusz Wróbel
Tarcza ekonomiczna

90 Rafał Ciastoń
Na szerokie wody

96 Robert Czulda
Niezależność w cenie

STRATEGIE

104 Tadeusz Wróbel
Szanse na pokój
Rozmowa z Anną Marią Dyner

111 Marek Sarjusz-Wolski
Trzej carowie spuszczają psy wojny

112 Łukasz Zalesiński
Jak Kreml widzi przyszłość Krymu?

114 Przemysław Lis
Nie ta sama Ukraina

120 Łukasz Zalesiński
Walka w półcieniu

126 Robert Czulda
Poszukiwanie źródła przemocy

HISTORIA

134 Piotr Korczyński
Ułan spod szczęśliwej gwiazdy
Rozmowa z Witoldem Grzybowskim

142 Maciej Nowak-Kreyer
Starcia pionków

149 Jarosław Pałka
Sowiecka układanka

PO SŁUŻBIE

150 Anita Blinkiewicz
W rytmie orkiestry

156 Magdalena Kowalska-Sendek
Spojrzenie tysiąca jardów
Rozmowa z Ewą Bilan-Stoch, fotografką

160 Robert Czulda
Z innej perspektywy

178 Andrzej Fąfara
Żart kartografów

Historia w kadrze

JAROSŁAW MALAROWSKI
8 U wrót Cassino

Kalendarium historyczne

ŁUKASZ JĘDRZEJCZAK
10 Bitwa pod Zasławiem 25 stycznia 1491 roku

JAROSŁAW GODLEWSKI
12 Bitwa pod Górznem 12 lutego 1629 roku

MIKOŁAJ KUBACKI
14 Bitwa pod Arcis-sur-Aube
20–21 marca 1814 roku

Łyk historii

PIOTR KORCZYŃSKI, ROBERT SENDEK
16 Piasek czy skała? Dzieje polskich
sojuszów wojskowych.
Rozmowa z Markiem Kornatem,
Jakubem Politem i Juliuszem S. Tymem

ANNA MARIA DYNER
38 Strategiczna rywalizacja.
Związek Sowiecki/ Rosja a NATO

Hiszpańskie tematy

PIOTR KORCZYŃSKI
42 Hiszpański palimpsest.
Rozmowa z Marcinem Mleczakiem

PIOTR KORCZYŃSKI
50 Rękopis spalony w Saragossie

JACEK ŻUREK
56 Przed burzą

MACIEJ A. PIEŃKOWSKI
64 Wielka Armada na Bałtyku?

MAGDALENA KRZYŻOSTANIAK
68 Przyjaźń w czasie wojny

JAKUB POLIT
74 Byk i lew, czyli hiszpańsko-brytyjska
światowa corrida

WOJCIECH KRAJEWSKI
80 Kapitan Franciszek Młokosiewicz
i obrona Fuengiroli

MARCIN MLECZAK
86 Polska i Hiszpania w II wojnie
światowej

TADEUSZ WRÓBEL
90 Zapomniana Legia Cudzoziemska

ROBERT SENDEK
94 Pechowy lot

BARTOSZ KACZOROWSKI
100 Sprawa katyńska à la española

JAN STANISŁAW CIECHANOWSKI
104 Nikt tak jak Polacy wolności
nie kocha

ANDRZEJ ŁYDKA
148 Los infiernos picadores

Historie ocalone

JACEK JĘDRYSIAK
110 Pruski generał z Legii Nadwiślańskiej.
Skomplikowane losy Heinricha Augusta
von Brandta

PIOTR KORCZYŃSKI
114 Witos i spadochroniarze

PIOTR KORCZYŃSKI
118 Fart w piekle. Rozmowa
ze Stanisławem Marciniukiem

Lotnictwo

GRZEGORZ ŚLIŻEWSKI
123 Szachownice nie dotarły
nad Finlandię

WOJCIECH KRAJEWSKI
129 Jeńcy wzięci w bitwie o Anglię

STEFAN RAFIŃSKI
136 Latanie miał we krwi

Kawalerowie Virtuti Militari

ANNA DĄBROWSKA
139 Bohaterski franciszkanin

Strategie

JULIUSZ S. TYM
140 Szarża, której nie było

Z archiwum Wojskowego
Biura Historycznego

PRZEMYSŁAW DĄBEK
154 Hiszpański epizod

Zbrodnie na narodzie polskim

WOJCIECH WICHERT
156 Twórca niemieckich obozów śmierci

Życiorysy heroiczne

JERZY KIRSZAK
160 Oficer zapomniany. Pułkownik
Wacław Kamionko

Motoryzacja

JAN TARCZYŃSKI
170 Pojazdy naziemnej obsługi
polskiego lotnictwa, cz. 2

Z arsenału Muzeum Wojska
Polskiego

MICHAŁ MACKIEWICZ
174 Trofea z Hiszpanii

Sztandary Wojska Polskiego

JAROSŁAW PYCH
178 Sztandary XIII Brygady
Międzynarodowej

Konstruktorzy broni

PIOTR KOCYAN
180 Swobodnie

Ceremoniał wojskowy

MARIUSZ KUBAREK
183 Podejmowanie zagranicznych gości

Klub garnizonowy

ANDRZEJ ŁYDKA
186 Kwatera główna

Kino na wojnie

PIOTR KORCZYŃSKI
191 Rewolwerowcy kontra
generalissimus

Świat filokartystyki

ANDRZEJ WITKOWSKI
192 Jedna kostka nie tuczy

Temat numeru - Wsparcie inżynieryjne

ppłk mgr inż. Piotr Pytel
8 NOWE ZDOLNOŚCI WOJSK INŻYNIERYJNYCH

ppłk mgr inż. Mariusz Dobruchowski,
ppor. Izabela Dąbrowska
11 INNOWACYJNE TECHNOLOGIE
W MASKOWANIU BEZPOŚREDNIM

ppłk dr Damian Zalewski
16 STANDARDY ROZMINOWANIA TERENU

mjr Łukasz Doliński
20 WYZWANIA W ROZMINOWYWANIU
NA PRZYKŁADZIE KONFLIKTU W UKRAINIE

ppor. Karol Binkowski
26 ELEMENT SYSTEMU
WSPARCIA INŻYNIERYJNEGO

płk Andrzej Oleksa
28 NOWE TRENDY W ZARZĄDZANIU
ZDOLNOŚCIAMI OBRONNYMI NATO

NUP 2X35

ppłk Grzegorz Kielar
32 KAMPANIA DARDANELSKA – NAJWIĘKSZA
OPERACJA DESANTOWA I WOJNY ŚWIATOWEJ

OBRONA TERYTORIALNA

ppłk mgr inż. Maciej Paul
42 EKONOMICZNY WYMIAR
WOJSK OBRONY TERYTORIALNEJ

ppłk mgr inż. Maciej Paul
44 WOJSKA OBRONY TERYTORIALNEJ
A OSŁONA STRATEGICZNA PAŃSTWA

SZKOLENIE

ppłk rez. dr inż. Dariusz Szkołuda
50 KONTROFENSYWA – WCZORAJ I DZIŚ

ppłk dr inż. Michał Kalisiak
55 SZTUKA OSIĄGANIA ZWYCIĘSTWA

por. Paweł Arciszewski
60 ROZPOZNANIE SKAŻEŃ NA MIARĘ XXI WIEKU

por. mgr inż. Patryk Niksa
66 ZASTOSOWANIE SIECI 5G W SIŁACH ZBROJNYCH

ppor. Agata Guziel
78 ZASADA HUMANITARYZMU
W MIĘDZYNARODOWYM PRAWIE HUMANITARNYM

NAJLEPSZY ARTYKUŁ

mjr dypl. SZRP Radosław Osiński
82 BEZZAŁOGOWE SYSTEMY POWIETRZNE –
KIERUNKI ROZWOJU

mjr dypl. SZRP Jan Gołąbek
88 WOJSKA POWIETRZNODESANTOWE
USA I FEDERACJI ROSYJSKIEJ

mjr dypl. SZRP Miłosz Janik
94 CHARAKTERYSTYKA DZIAŁAŃ NIEREGULARNYCH

mjr dypl. SZRP Piotr Gierulski
102 BATALION PIECHOTY ZMOTORYZOWANEJ
W TERENIE ZURBANIZOWANYM

LOGISTYKA

108 PODWOZIA GĄSIENICOWE JAKO NOŚNIKI
SYSTEMÓW ARTYLERYJSKO-RAKIETOWYCH

kpt. mgr inż. Mateusz Parda
116 OUTSOURCING W ZABEZPIECZENIU
LOGISTYCZNYM POLSKICH
KONTYNGENTÓW WOJSKOWYCH

WSPÓŁCZESNE ARMIE

kmdr por. rez. Grzegorz Kolański
120 CZOŁGI DZISIAJ I JUTRO

kpt. dr Marcin Miszczuk
128 BROŃ HIPERSONICZNA – PODEJŚCIE ROSYJSKIE

ppłk mgr inż. Maciej Paul
133 STARCIE PANCERNYCH TYTANÓW

ppłk mgr inż. Maciej Paul, szer. pchor. Szymon Paul
138 UKRAIŃSKA HYBRYDA

Jacek Bilski
140 PANZERHAUBITZE 2000 – NOWA JAKOŚĆ

dr Jacek Raubo
152 MORZE CZERWONE W OGNIU

dr Robert Czulda
156 WĄSKIE GARDŁO TRANSPORTU MORSKIEGO –
MORZE POŁUDNIOWOCHIŃSKIE

DOŚWIADCZENIA

gen. dyw. w st. spocz. pil. dr hab. inż. Leszek Cwojdziński
162 CYBERBEZPIECZEŃSTWO SYSTEMÓW UZBROJENIA
SIŁ POWIETRZNYCH STANÓW ZJEDNOCZONYCH

płk dypl. rez. nawig. Józef M. Brzezina
168 SPOSÓB NA REKRUTACJĘ PERSONELU
DLA SIŁ POWIETRZNYCH

mjr dypl. SZRP Robert Kuczkowski
172 ZADANIA ROSYJSKICH WOJSK INŻYNIERYJNYCH
W CZASIE KONFLIKTU W UKRAINIE

TEMAT NUMERU
14 Łukasz Zalesiński
Co może Europa?

22 Tadeusz Wróbel
Wielka gra interesów
Rozmowa z Marcinem Terlikowskim,
specjalistą od bezpieczeństwa
międzynarodowego

ARMIA

30 Magdalena Kowalska-Sendek
Szlifowanie dowódców

36 Piotr Raszewski
Cios w terroryzm

42 Przemysław Lis
Życie na wagę złota

46 Ewa Korsak
Żeby widzieć więcej

48 Magdalena Miernicka
Razem na patrolu

52 Magdalena Kowalska-Sendek
Rekordowy lot

54 Jakub Zagalski
Wojsko o zapachu chleba

58 Jacek Szustakowski
Jesteśmy silnym partnerem w NATO
Rozmowa z ppłk. Sebastianem
Krasoniem z Dowództwa 2 Korpusu
Polskiego – Dowództwa Komponentu
Lądowego w Krakowie

60 Damian Łukasiewicz
Podwójny cel

67 Piotr Korczyński
Bordowy talizman

68 Magdalena Kowalska-Sendek
Trenuj jak żołnierz

72 Paulina Glińska
Zgodnie z prawem

MILITARIA

76 Tadeusz Wróbel
Pancerz daje siłę

82 Krzysztof Wilewski
Podwodna rewolucja

STRATEGIE

90 Tadeusz Wróbel
Syryjczycy pragną pokoju
Rozmowa z Łukaszem Fyderkiem,
politologiem, specjalistą od
Bliskiego Wschodu

98 Robert Sendek
Z Kremlem za pan brat

101 Przemysław Lis
Kto pod kim dołki kopie

102 Łukasz Zalesiński
Kto chce rozbioru Ukrainy?

104 Michał Piekarski
Przewaga na morzu

108 Tomasz Otłowski
Co czeka Afganistan

114 Rafał Ciastoń
Nuklearne wyzwania

118 Robert Czulda
Wołanie o pomoc

121 Marek Sarjusz-Wolski
Strzeżcie się efektu motyla

HISTORIA
126 Piotr Korczyński
Specjalsi 1863

132 Łukasz Zalesiński
Błyskawica, czyli opowieść bez końca

136 Piotr Korczyński
Niczego nie żałuję
Rozmowa z por. Edwardem Ciupakiem,
żołnierzem antykomunistycznej konspiracji

145 Jarosław Pałka
Elementy układanki

PO SŁUŻBIE

146 Małgorzata
Schwarzgruber
Niemożliwe nie istnieje

152 Jakub Zagalski
Wojsko w obiektywie
Rozmowa z kpr. Piotrem Pytlem
z 12 Brygady Zmechanizowanej

156 Anna Dąbrowska
Przywracanie pamięci

162 Jakub Zagalski
Olimpijka w mundurze
Rozmowa z szer. Olgą Chojecką
z 5 Mazowieckiej Brygady Obrony
Terytorialnej

174 Andrzej Fąfara
Nawet trochę mówił po polsku

dr Witold Repetowicz
Separatyzm normatywny i przenoszenie konfliktów ............................................................. 15

dr hab. Mirosław Lakomy, prof. UIK
Technologie kognitywne a demokracja .................................................................................... 31

dr Jan Waszewski
Geoinżynieria klimatu i geowładza jako wyzwania cywilizacyjne ........................................ 43

mgr Tomasz Nowak
Zagrożenia infrastruktury krytycznej państw NATO na akwenach morskich ................... 63

* * *
Wskazówki redakcyjno-techniczne dotyczące przygotowania prac do opublikowania
w „Kwartalniku Bellona” ........................................................................................................... 79

Witold Repetowicz, PhD
Normative Separatism and Conflict Shifting ..................................................................... 15

Mirosław Lakomy, PhD, DSc
Cognitive Technologies vs. Democracy .............................................................................. 31

Jan Waszewski, PhD
Climate Geoengineering and Geopower as Civilizational Challenges ............................. 43

Tomasz Nowak, MA
Threats to the Critical Infrastructure of NATO Countries in Maritime Zones .............. 63

* * *
Editorial guidelines on the preparation of articles for publishing
in Kwartalnik Bellona ........................................................................................................... 79

XII 2024 / nr 12 (944)

TEMAT NUMERU:

MAGDALENA
KOWALSKA-SENDEK,
ROBERT SENDEK
14 Mniej obcy w obcym kraju
Szkolenia ze świadomości
międzykulturowej

ARMIA

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
24 Wszystkie oczy na Bałtyk
Rozmowa z Krzysztofem Jaworskim

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
30 Polska z tarczą

MAGDALENA MIERNICKA
34 Poszukiwanie talentów
Rozmowa z Bogdanem Sową

MAGDALENA
KOWALSKA-SENDEK
38 Sokół nad Tatrami

JAKUB ZAGALSKI
43 Ważne jest to, jak
gramy, a nie czym
Rozmowa z Pawłem Makowcem

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
46 „Kaszub” czuwa

JAKUB ZAGALSKI
50 Zawiszacy, naprzód!

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
54 Królik po grecku

MAGDALENA
KOWALSKA-SENDEK
56 Choinki na pokładzie

PIOTR KORCZYŃSKI
61 Pierwsza gwiazda z rakietnicy

PAULINA GLIŃSKA
62 Zderzenia z paragrafem

MILITARIA

PRZEMYSŁAW LIS
66 Poligon dla robotów
Powstało centrum
najnowszych technologii
wojskowych

TADEUSZ WRÓBEL
72 Stalowa kopuła Ankary

TOMASZ OTŁOWSKI
75 Wykuwanie tarczy

ROBERT CZULDA
78 Odmieniony bewup

STRATEGIE

TADEUSZ WRÓBEL
84 Jak uczynić Amerykę
znowu wielką
Rozmowa z Łukaszem
Wordliczkiem

TOMASZ OTŁOWSKI
92 Niebezpieczne
związki autokratów

TADEUSZ WRÓBEL
96 Spirala napięcia
Rozmowa z Marcinem Jacobym

TADEUSZ WRÓBEL
101 Doktryna strachu

RAFAŁ CIASTOŃ
102 Zasada czterech „nie”

PRZEMYSŁAW LIS
105 Kolejna czerwona
linia przekroczona

HISTORIA

TADEUSZ WRÓBEL
108 Trudne rozmowy dyktatorów
Dlaczego nie powstał Pakt
Czterech Mocarstw?

ANNA DĄBROWSKA
114 Podobnej wigilii
w życiu nie przeżyli
Rozmowa z Aliną Kucharską

MACIEJ NOWAK-KREYER
118 Siła słabszych

PIOTR KORCZYŃSKI
122 Żyliśmy, jakby jutra
miało nie być...
Rozmowa z Eugeniuszem
Stefankiewiczem

PIOTR BOCZOŃ
128 Tragiczny błąd admirała

JAROSŁAW PAŁKA
135 Planowanie we mgle

PO SŁUŻBIE

JAKUB ZAGALSKI
136 Ostatni port „Sokoła”
Muzeum Marynarki Wojennej
udostępni do zwiedzania okręt podwodny

ANNA DĄBROWSKA
142 Tropienie historii

JAKUB ZAGALSKI
146 Bitwy na stole

ROBERT CZULDA
150 Lotniskowiec
na Manhattanie

ANDRZEJ FĄFARA
166 Sztorm
w Afganistanie

XI 2024 / nr 11

TEMAT NUMERU:
ŁUKASZ ZALESIŃSKI,
EWA KORSAK
20 Wielka pomoc
Żołnierze zaangażowali się
w zwalczanie skutków
powodzi

ARMIA

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
30 Drony w sieci
Marynarka wojenna coraz
intensywniej używa systemów
bezzałogowych

EWA KORSAK
40 GROM na fali

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
44 Jak wyszkolić czołgistę

PRZEMYSŁAW LIS
50 Jednym językiem

MAGDALENA KOWALSKA-SENDEK
54 Pierwszy test Tarczy

PIOTR KORCZYŃSKI
61 Z rogami czy bez

PAULINA GLIŃSKA
62 Zderzenia
z paragrafem

MILITARIA

TADEUSZ WRÓBEL
66 Ograniczony sukces
Kto kupuje szwedzkie gripeny?

PRZEMYSŁAW LIS
74 Precyzyjne uderzenie

TOMASZ OTŁOWSKI
80 Deszcz ognia

ROBERT CZULDA
83 Flota na miarę potrzeb

STRATEGIE

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
88 Bliskowschodni węzeł
Rozmowa z Przemysławem Mazurem

RAFAŁ CIASTOŃ
96 Sposób na zwycięstwo

TADEUSZ WRÓBEL
100 Rakietowy cierń

ROBERT CZULDA
106 Przemoc bez granic

HISTORIA

ROBERT SENDEK
112 Nie ma państwowości
bez silnej armii
Rozmowa z Andrzejem Chwalbą

MACIEJ NOWAK-KREYER
120 Powrót nad Bałtyk

PIOTR KORCZYŃSKI
124 W piekle przygrywały nam katiusze
Rozmowa z Edwardem Rogiem

TADEUSZ WRÓBEL
130 Symbol współpracy

JAROSŁAW PAŁKA
137 Atomowe kody

PO SŁUŻBIE

MAŁGORZATA SCHWARZGRUBER
138 Braterstwo pamięci
Weterani nie zapominają
o Polakach poległych
w czasie II wojny światowej

ROBERT CZULDA
144 Zdobywanie Gibraltaru Wschodu

ANNA DĄBROWSKA
148 Żałoba potrzebuje czasu
Rozmowa z Karoliną Suską

PRZEMYSŁAW LIS
152 Wygraj ze stresem

JACEK SZUSTAKOWSKI
154 Kondycja na czwórkę z plusem
Rozmowa z Marcinem Kołoszukiem

ANDRZEJ FĄFARA
170 Dzień, w którym
runął mur

NR 10/2024

NASZA NAGRODA

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
13 Moc Buzdygana
Od trzydziestu lat wyróżniamy
wybitnych ludzi wojska

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
18 Łamią szyfry historii
Piotr Bojarski wraz z zespołem

MAŁGORZATA SCHWARZGRUBER
20 Zaangażowany ratownik
Kpt. Paweł Danielak

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
22 Spokój w sieci
Kmdr Grzegorz Krasnodębski

MAGDALENA MIERNICKA
24 Cały czas w natarciu
Gen. bryg. Rafał Miernik

ANNA DĄBROWSKA
26 Na pierwszej linii cyberfrontu
Płk Jarosław Wacko

EWA KORSAK
28 Na straży nieba
Centrum Operacji
Powietrznych

ARMIA

TADEUSZ WRÓBEL
30 Nie rewolucja, lecz ewolucja
Rozmowa z Piotrem Kriesem

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
39 Strzały z okrętu

MAGDALENA MIERNICKA
42 Walka z wielką wodą

PRZEMYSŁAW LIS
48 Szpital sześć metrów
pod ziemią

MAGDALENA MIERNICKA
50 Uratować to, co
najcenniejsze

PIOTR KORCZYŃSKI
57 Nieregulaminowi

PAULINA GLIŃSKA
58 Zderzenia
z paragrafem

MILITARIA

KRZYSZTOF WILEWSKI
62 Rekordowy rok
Co nowego pokazano na
targach zbrojeniowych
w Kielcach?

KRZYSZTOF WILEWSKI
72 Latające czołgi

ROBERT CZULDA
75 Lekcja do odrobienia

TOMASZ OTŁOWSKI
78 Mit o Prometeuszu

ROBERT SENDEK
82 Mechaniczne czworonogi

STRATEGIE

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
88 Nauczyciel świata
Rozmowa z Aleksandrą
Jaskólską

TADEUSZ WRÓBEL
96 Trudne wybory

RAFAŁ CIASTOŃ
99 Nowy ton, stare problemy

ŁUKASZ ZALESIŃSKI
102 Gorąco wśród lodu

PRZEMYSŁAW LIS
107 Nadchodzi zima

ROBERT CZULDA
108 Połowiczny sukces

TOMASZ OTŁOWSKI
111 Dyplomacja umarła

HISTORIA

PIOTR KORCZYŃSKI
114 Brygada ostatniej szansy
Jak Polacy stworzyli
elitarną jednostkę powietrznodesantową

MACIEJ NOWAK-KREYER
122 Powstanie nie tylko warszawskie

PIOTR KORCZYŃSKI
128 Byłem żołnierzem bez karabinu
Rozmowa z Leszkiem Krajewskim

JAROSŁAW PAŁKA
137 Atomowy arsenał

PO SŁUŻBIE

JAKUB ZAGALSKI
138 Muzealny nie znaczy nudny
Żywa historia,
czyli edukacyjne projekty
Muzeum II Wojny Światowej

ROBERT CZULDA
146 Chlubny epizod

JACEK SZUSTAKOWSKI
150 Zawsze pozostanę
tą samą Olą
Rozmowa z Aleksandrą Mirosław

Małgorzata Schwarzgruber
153 Piwnica pełna wspomnień

ANNA DĄBROWSKA
156 Odnalezione działo

ANDRZEJ FĄFARA
172 Przełom w zatoce Leyte